KORSAN YAZILIM(LİSANSSIZ YAZILIM) KULLANMANIN HUKUKİ SONUÇLARI
KORSAN YAZILIM(LİSANSSIZ YAZILIM) KULLANMANIN HUKUKİ SONUÇLARI
Uluslararası telif sözleşmeleri ve telif hakkı yasalarıyla korunan yazılım ürünlerinin yetkisiz olarak kopyalanması, çoğaltılması, yayılması ve ticari olarak çoğaltılması hallerini kapsayan korsan yazılımların kullanılması fiili; Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu, Türk Ceza Kanunu, Türk Ticaret Kanunu, Markalar Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile yaptırım altına alınmıştır.
Korsan yazılım kullanımı fiillerine örnek olarak; bir yazılımın, lisanslı kullanıcısı dışında çok sayıda kişi tarafından kopyalanması, bilgisayar firmalarının lisans verme veya satma hakları olmayan yazılımları izinsiz kopyalamaları ve sattıkları bilgisayarın sabit disklerine yüklemeleri, lisanslı yazılımın kodlarının paylaşılması, bir yazılımın eş zamanlı olarak kullanılması, yazılım kodlarının web sitesine yüklenmesi halleri sayılabilir.
Bir yazılım kullanıcısı, satın alacağı programı yetkili satıcıdan aldığını bilmek ve kontrol etmekle; bir yazılım satıcısı ise lisanslı yazılım satmak ve kullanıcılara lisanslı yazılım konusunda bilgi vermekle sorumludur.
Bu sorumluluklara aykırı korsan yazılım kullanımının cezaları çeşitli kanunlarda şu şekilde düzenlenmiştir;
Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nun 71. Maddesinde “Bir eseri, icrayı, fonogramı veya yapımı hak sahibi kişilerin yazılı izni olmaksızın işleyen, temsil eden, çoğaltan, değiştiren, dağıtan, her türlü işaret, ses veya görüntü nakline yarayan araçlarla umuma ileten, yayımlayan ya da hukuka aykırı olarak işlenen veya çoğaltılan eserleri satışa arz eden, satan, kiralamak veya ödünç vermek suretiyle ya da sair şekilde yayan, ticarî amaçla satın alan, ithal veya ihraç eden, kişisel kullanım amacı dışında elinde bulunduran ya da depolayan kişi hakkında bir yıldan beş yıla kadar hapis veya adlî para cezasına hükmolunur.”
Türk Ceza Kanununun 243. Maddesinde “Bir bilişim sisteminin bütününe veya bir kısmına, hukuka aykırı olarak giren veya orada kalmaya devam eden kimseye bir yıla kadar hapis veya adli para cezası verilir.” 244. Maddesinde “Bir bilişim sistemindeki verileri bozan, yok eden, değiştiren veya erişilmez kılan, sisteme veri yerleştiren, var olan verileri başka bir yere gönderen kişi, altı aydan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.”
Lisanssız yazılımın çoğaltılması, yayılması, nakledilmesi, ticari mevkiye konulması Türk Ticaret Kanunu 55. Maddesi gereğince haksız rekabet fiili teşkil eder. Ticaret Kanununun 62. Maddesinde “ 55. Maddede yazılı haksız rekabet fiillerinden birini kasten işleyenler, fiil daha ağır cezayı gerektiren başka bir suç oluşturmadığı takdirde, 56 ncı madde gereğince hukuk davasını açma hakkını haiz bulunanlardan birinin şikayeti üzerine, her bir bent kapsamına giren fiiller dolayısıyla iki yıla kadar hapis veya adli para cezasıyla cezalandırılırlar.”
Yazılım adının marka olarak tescilli fiil ve aynı zamanda markaların Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname uyarınca da marka suçu teşkil eder. Lisanssız satışın bir mahkeme kararı ile tespiti halinde alıcı ve satıcılar vergi hukuku kapsamında “vergi kaçakçılığı” suçu ve cezaları ile karşılaşacaktır.
Ayrıca lisanssız yazılım kullanımı fiili sonucunda; “kaçak yazılımların”, bilgisayarların ve teknik sistemlerin mühürlenmesi, müsaderesi ve imhasına karar verilebilir. Bununla birlikte işyerinin kapatılması yahut kullanıcı işyerinin gazetelerde ilanı ile ticaret ve meslekten men yaptırımları da söz konusu olabilir.
Lisanssız yazılım şikâyet ve ihbarı Cumhuriyet Başsavcılıklarına yapılacaktır. Yapılan şikâyetlerin geçerli kabul edilebilmesi için hak sahiplerinin veya üyesi oldukları meslek birliklerinin haklarını kanıtlayan belge ve sair delilleri Cumhuriyet başsavcılığına vermeleri gerekmektedir.
